هورمونهایی که در تفسیر واکنشهای عاشقانه از آنها یاد میشود
وقتی دو نفر به هم وابسته می شوند و اعتماد کامل بین آنها شکل می گیرد، ترشح هورمون عشق در بدن آغاز می شود و می توان گفت این هورمون جزو معدود هورمون هایی است که ترشح آن نه تنها دلایل فیزیولوژیک، بلکه احساسی دارد. اکسی توسین باعث وابسته شدن و عشق دو فرد به هم می شود و افراد را به داشتن یک زندگی بادوام، داشتن فرزندان و… ترغیب می کند.
خلاقیت،عشق شما را جاودانه می کند
شاید این سؤال در ذهنتان به وجود بیاید که با وجود ترشح هورمون اکسی توسین، چطور گاهی همسران عشق را فراموش می کنند و جدا می شوند؟ باید گفت برای ترشح مداوم این هورمون لازم است که زوجین دینامیک و فعال باقی بمانند و سعی کنند از عشق شان مثل یک گل مراقبت کنند، چون به مرور زمان میزان دوپامین ترشحی بدن کاهش می یابد و از میزان اشتیاق کاسته می شود. برای افزایش آن لازم است زن و مرد خلاق باشند و مدام در مورد خاطرات یا آرزوهایشان صحبت کنند. هر جرقه ای می تواند سبب ترشح اکسی توسین شود. اگر جرقه ای نباشد، طبیعی است که به مرور آتش خاموش می شود. برای تداوم زندگی، ایجاد خلاقیت و تازگی لازم است در غیر این صورت عشق براحتی از بین می رود و کاری از دست هورمون ها برنمی آید.
تاثیرات هورمون عشق
محققان می گویند اکسی توسین روی پاره ای از رفتارها تاثیر فراوان دارد: رفتارهایی از قبیل اطمینان و فداکاری، بروز رفتارهای کاملا متضاد مانند حسادت و غرور، افزایش احساس همدردی و پیوند به ویژه بین والدین و فرزندان، بهبود و تقویت مهارت های اجتماعی در افراد خجالتی و کم رو، افزایش میزان حس دلسوزی و همدلی انسان ها نسبت به یکدیگر، بهبود حافظه و عملکرد مغز، وقتی رابطه فرد مثبت باشد← هورمون عشق، رفتارهای اجتماعی را تقویت می کند.
وقتی ارتباط منفی باشد← هورمون عشق، احساسات منفی را افزایش می دهد.
این هورمون تاثیر بسیار ناچیزی روی افرادی دارد که به طور طبیعی اعتماد به نفس دارند. واکنش های متفاوت افراد در برابر ترس، به سطح گیرنده های اکسی توسین بستگی دارد. هرچه این گیرنده ها فعال تر باشد، افراد شجاع تر می شوند.
اسپری عشق تولید شد
شاید این خبر خیلی رمانتیک نباشد اما دانشمندان توانسته اند به وسیله دارویی، یکی از مهمترین حس های انسانی را افزایش دهند. آنها ابتدا با مطالعه شیمی مغز انسان متوجه شدند که چرا احساسات پیچیده و خاص که باعث تمایل به جنس مخالف می شود در انسان به وجود می آید و بعد با آزمایش هایی که روی حیوانات انجام دادند درباره ترکیبات و هورمون های متفاوت مغز و اثر آن روی احساسات نتایجی را به دست آوردند.
پروفسور لری یانگ از دانشگاه جورجیای کانادا در مقاله ای در مجله علمی طبیعت نوشته است، اگر بتوان میزان هورمون اکسی توسین را دستکاری کرد در واقع سیستم مغزی تحت تاثیر قرار می گیرد و در نهایت احساس عشق نسبت به فرد دیگر کم و زیاد می شود. دانشمندان موفق شده اند یک اسپری بینی حاوی هورمون اکسی توسین یا همان هورمون عشق تولید کنند که می تواند باعث شود افراد نسبت به هم اعتماد و عشق بیشتری احساس کنند.
دارویی که احساسات را تشخیص می دهد
اسپری بینی عشق می تواند توانایی اشخاص را در تفسیر عواطف اطرافیان ارتقا دهد. این موفقیت می تواند به ارائه راهبردهای جدید برای درمان تعدادی از اختلالات روانی منجر شود. در مطالعه ای که توسط محققان نروژی صورت گرفت به ۴۰ دانشجو اسپری های بینی حاوی دوز کنترل آب شور یا دوز اکسی توسین داده شد. در ادامه به این دانشجویان تصاویر چهره های عصبانی، خوشحال یا خنثی نشان داده شد. تعدادی از این چهره ها دارای حالات عاطفی ظریفی بودند که رمزگشایی آنها بسیار مشکل بود. سیری لکنس، یکی از محققان این تحقیق و عصب شناس شناختی در دانشگاه اسلو درباره نتیجه آزمایش می گوید: «دوز اکسی توسین میزان آگاهی از عواطف بیان شده در تصاویر را افزایش داد به خصوص کسانی که قبل از استشمام این ماده دارای کمترین توانایی برای قضاوت درست عواطف بودند. در واقع این هورمون افراد را مجهز به تعبیر سیگنال های اطرافیان می کند.»
هورمون عشق و تاثیر آن بر مادر و نوزاد
هورمون عشق در محبت مادری نیز تاثیر زیادی دارد. اینکه می گویند اگر مادر یک بار کودکش را ببیند دیگر نمی تواند از او دل بکند به همین دلیل است و معمولا توصیه می شود بلافاصله مادر کودک را شیر دهد تا ترشح هورمون عشق در مادر به بیشترین مقدار خود برسد و در نتیجه منقبض شدن رحم، سریع تر خارج شدن جفت و نیز کاهش میزان خونریزی پس از زایمان مادر را موجب می شود. زمانی که ترشح این هورمون افزایش می یابد به پیوستگی و همبستگی مادر و نوزاد کمک می کند.
این اسپری مردان را با احساس می کند
محققان دانشگاه بن و موسسه بابراهام در کمبریج با استفاده از یک اسپری ساده هورمونی اکسیتوسین موفق شدند مردان را با احساس کنند. در این تحقیقات ۴۸ مرد مورد آزمایش قرار گرفتند. برای نیمی از آنها یک اسپری بینی اکسی توسین و برای نیمی دیگر داروی بی اثر تجویز شد.
سپس برای ارزیابی میزان احساسات آنها به این داوطلبان تصاویری از موقعیت های احساسی مثل کودکی که گریه می کند، یک مرد غمگین و… نشان داده شد و از آنها خواسته شد که احساسات خود را از اعماق وجود بیان کنند. به این ترتیب مشاهده شد سطح احساسات همنوع دوستی مردانی که از اسپری اکسی توسین استفاده کرده بودند تا حد چشمگیری افزایش یافت.
بر اساس گزارش تایم، این محققان در این خصوص توضیح دادند: «این هورمون توانایی حس کردن تجربیات دیگران را افزایش می دهد. سطح احساسی مردانی که در این آزمایش شرکت کردند به سطح احساسی رسید که به طور طبیعی ما از زنان انتظار داریم. این هورمون حتی می تواند برای بیماری هایی مثل اسکیزوفرنی و اوتیسم مفید باشد چون می تواند سطح اجتماع ستیزی و اجتماع گریزی را به ترتیب در افراد مبتلا به اکسیزوفرنی و اتویسم کاهش دهد.»
۳ مرحله ای که همسران عاشق طی می کنند
اکسی توسین هورمونی پپتیدی است که از هیپوتالاموس ترشح می شود و عملکردهای مختلفی دارد. مهم ترین عملکرد این هورمون القای دردهای زایمان و تقویت رابطه احساسی میان مادر و نوزاد است. از دیگر عملکردهای این هورمون، توسعه احساسات، عشق و ایمان است و به طور کلی در رشد رفتارهای اجتماعی، واکنش های بین فردی و کنترل اضطراب نقش کلیدی ایفا می کند.
مرحله اول: احساس تمایل
این احساس کشش توسط هورمون های زنانه و مردانه یعنی استروژن و تستسترون به وجود می آید، تستسترون فقط در مردها نیست که نقشی مهم بازی می کند بلکه در جذب خانم ها به سمت جنس مخالف نیز نقشی اساسی دارد.
فورمون ها -مواد شیمیایی هستند که پیام را از طریق بوی بدن منتقل می کنند. این مواد در جلب نظر جنس مخالف در انسان ها نقش دارند، همین فورمون ها هستند که در دیدار اول از کسی خوشمان می آید یا به دلمان مینشیند.
مرحله دوم: احساس کشش
مهم ترین مرحله در عاشق شدن در اینجا اتفاق می افتد، وقتی افراد عاشق می شوند دیگر نمی توانند به هیچ چیز دیگری فکر کنند، آنها حتی ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند، دچار کم خوابی شوند و بیشتر ساعات روزشان را به رؤیاپردازی درباره معشوق شان طی کنند. در این مرحله یک گروه از انتقال دهنده های عصبی به نام مونوآمین نقش مهمی بازی می کنند.
با افزایش آدرنالین فعالیت مغزی افزایش می یابد، احساس محبت به وجود می آید اتیل آمین یا نوعی آمفتامین مغزی طبیعی افزایش می یابد فرد احساس خوبی پیدا می کند، فنیل اتیل آمین در شکلات هم وجود دارد و انرژی و اشتیاق فرد را افزایش می دهد. البته اثر فنیل اتیل آمین دوام چندانی ندارد.
مرحله سوم: وابستگی
این مرحله بعد از مرحله کشش است و اگر رابطه به سرانجام برسد پیش می آید. هیچ کس نمی تواند برای تمام عمر در مرحله کشش باقی بماند چون در این صورت در تمام طول زندگی نمی تواند هیچ کار مثبتی انجام دهد. همین مرحله وابستگی است که از زن و مرد یک زوج خوشبخت می سازد و آنها را به داشتن فرزند تشویق می کند.
برای پایدار ماندن احساس عشق
دوپامین؛ حامل عصبی، مسبب حس خوشبختی و آرامش است.
اکسی توسین (هورمون عشق) صدای فرد مورد علاقه، خاطرات شیرین، حتی یک نگاه مهربان باعث ترشح این هورمون در بدن می شود.
واسوپرسین؛ این ماده شیمیایی هم در کارکرد کلیه ها نقشی مهم دارد و هم می تواند در یک رابطه طولانی مدت نقشی مهم ایفا کند.
عشق نيز مانند تمام چيزهاي ديگر اين جهان بدون دست کم مقداري شيمي و فيزيک نميتواند وجود داشته باشد. همانطور که يک بار دانشمندي با بد گماني گفته بود، پيکان هاي کيوپيد، خداي عشق، چنانچه ابتدا به ماده شيميايي با نام غيررومانتيک و نه چندان خيال انگيز فنيل اتيل آمين آغشته نمي شد، هرگز موثر واقع نمي شد.
بدون اکسي توسين نيز واکنش هاي بدن انسان هرگز به خلق تراژدي هايي همچون رمئو وژوليت نمي انجاميد.
البته هورمون هاي استروئيدي نظير استروژن ( estrogen ) و تستوسترون ( testosterone ) در رانه جنسي نقشي حياتي ايفا مي کنند و بدون آنها شايد هرگز وارد قلمرو پرخطر عشق واقعي نمي شديم. اما مشهورترين ماده شيميايي مربوط به عشق همان فنيل اتيل آمين ( phenylethylamine ) يا PEA است، نوعي آمين که به طور طبيعي در مغز توليد مي شود. PEA يک آمفتامين طبيعي، شبيه داروهاي موجود در بازار است و ميتواند موجب تحريکات مشابهي شود.
اين همان ماده اي است که احساساتي همچون پرواز کردن در آسمان و بر فراز جهان بودن ناشي از کشش به سوي معشوق را در شما پديد مي آورد و همان که انرژي لازم براي بيدار ماندن تا صبح و مغازله هاي (غزل خوانی) تلفني را تامين مي کند.
اين ماده که در اصطلاح مولکول عشق نيز ناميده مي شود در نتيجه يک سري اعمال ساده فريبنده همچون تلاقي دو نگاه يا تماس دو دست از مغز ترشح مي شود. هيجانات سرگيجه آور، ضربان تند قلب و نفس زدن هاي بريده بريده و همه اينها متاسفانه چيزي جز نشانه هاي باليني مصرف بيش از حد اين ماده شيميايي در بدن فرد عاشق نيستند.
ممکن است کساني به اين مولکول عشق معتاد شوند. آنها به مقادير زياد مواد آمفتامين مانند دوپامين، نور اپي نفرين ( norepinephrine ) و فنيل اتيل آمين نياز دارند. از آنجا که بدن نسبت به اين مواد شيمايي مقاومت پيدا مي کند، براي رسيدن به همان درجه از حال، مقدار مصرف اين افراد رفته رفته افزايش پيدا مي کند. از اين رو براي برآوردن نياز خود ناگزير ند روابطشان را مداوم تجديد کنند.
از انجام بعضي فعاليت هاي پرتنش نظير سقوط آزاد از هواپيما پيش از بازکردن چتر نجات يا با خوردن شکلات نيز مي توان مقداري PEA دريافت کرد. شايد به همين دليل باشد که شکلات هديه مناسبي براي روز والنتاين ( روز عشاق ) به شمار مي آيد. يکي از موادي که همراه PEA آزاد ميشود ماده شيميايي عصبي دوپامين ( dopamine ) است.
پژوهشي که چندي پيش در دانشگاه ايموري انجام شد نشان مي دهد که ول هاي ماده ( نوعي جونده کوچک ) در پاسخ به ازاد شدن دوپامين در مغزشان جفت خويش را انتخاب مي کنند. وقتي در حضور يک ول نر به آنها دوپامين تزريق مي شود، بعدا در ميان جمعي از نرها فقط او را انتخاب خواهد کرد.
جديدترين کشف، آرايش مولکول ها دراين ترکيب شيميايي است و اين تمام جهان را هيجان زده کرده زيرا اکنون همچون جادوگران زمان قديم، ما هم ميتوانيم معجون عشق بسازيم. به عبارت ديگر انسان اکنون در ابتداي راه جداسازي اين ترکيب شيميايي و ساخت داروهايي است که ميتواند موجب اين واکنش ها در ما شوند. يعني دارو را مصرف ميکنيد و بعد عاشق اولين کسي مي شويد که مي بينيد. تصور کنيد جهان با چه افتضاحي روبه رو خواهد شد.
اما دانشمندان مي گويند در حال حاضر از اين کشف ميتوان در تنظيم بعضي واکنش هاي شيميايي ديگر يا درمان بيماري ها يا پژوهش هاي سودمند تر ديگر استفاده کرد. با اين همه چه چيزي سودمندتر از آنکه بتوانيد با خوردن يک دارو کسي که دوستش داريد را عاشق خود کنيد ؟ اما در حال حاضر پژوهش هايي که روي مولکول فنيل اتيل آمين صورت مي گيرد، مي تواند در ازمون مواد شيميائي وابسته به بيماري هاي ذهني از جمله بيماري پارکينسون فوق العالده موثر باشد.
آنچه در باره عشق مي دانيم هنوز عمدتا خارج از کنترل ماست. براي مثال شيفتگي ظاهرا نخستين مرحله عاشق شدن است، کششي اجتناب ناپذير به سوي معشوق. اين جذبه موجب ترشح انفجاري مواد شيميايي عصبي بسيار شبيه به آدرنالين مي شود. با کمک فنيل اتيل آمين ( که سرعت جران تبادل اطلاعات ميان سلولها را افزايش مي دهد )،
دوپامين ( که ما را برافروخته مي سازد و باعث ميشود در نتيجه گرماي محبت احساس خوبي داشته باشيم ) و نور اپي نفرين ( که موجب توليد ادرنالين مي شود )، کاري مي کند که جهان به کام ما باشد، چشم هايمان آکنده از برق عشق شود و قلبمان تندتر بتپد.
پس از آن تمام هستي ما وابسته به ديدار يار است، همان که در حضورش تمام اين واکنش ها در بدن ما به راه مي افتد و هرچه اعتياد ما به اين مواد شيميايي قوي تر مي شود، کشش ما بسوي او نيز شديدتر مي شود. در اين مرحله مرتکب اشتباهات احمقانه بسيار مي شويم. داستان هاي عشقي پر از اين اشتباهات است.
در واقع آنچه شيفتگي مي ناميم تمام آن کارهايي است که اين سه ماده شيميايي با ما مي کنند. احساس مي کنيم سرشار از انرژي هستيم، روي ابرها سير مي کنيم و ميتوانيم بدون خستگي ساعت ها حرف بزنيم.
به گفته فيشر (H.Fisher )، انسان شناس دانشگاه راتجرز و معروف ترين پژوهشگر عشق زمان ما، دوپامين و نوراپي نفرين ( که ساختاري بسيار مشابه آدرنالين دارد ) روي هم رفته موجب شادي، انرژي زياد، بي خوابي، اشتياق، بي اشتهايي و تمرکز مي شوند. او مي گويد « وقتي شرايط خاص فراهم شود، بدن انسان معجوني از شور عشق توليد مي کند و … مردان آسان تر از زنان اين کار را مي کنند و اين به خاطر طبيعت ديداري تر آنها است. »
مقادير زياد دوپامين به ترشح نور اپي نفرين بيشتر مي انجامد که تمرکز، حافظه کوتاه مدت، بيش فعالي، بيخوابي و رفتار جهت دار را تقويت مي کند. به عبارت ديگر دو طرف در اين مرحله از عشق، به شدت روي رابطه خويش تمرکز دارند و به اغلب چيزهاي ديگر توجهي نمي کنند.
تبيين محتمل ديگر براي اين تمرکز شديد و نگاه دلخواه که در مرحله جذبه ديده مي شود، توسط پژوهشگران يونيورستي کالج لندن ارائه شده است. آنها کشف کرده اند که افراد عاشق، سروتونين ( cerotonin ) کمتري دارند و ديگر اينکه مدارهاي عصبي مرتبط با ارزيابي ديگران در آنها سرکوب شده است. اين مقدار اندک سروتونين همان چيزي است که در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکري - عملي ديده مي شود و اين احتمالا تبيين مي کند که چرا عاشق در باره معشوق خويش اين همه وسواس فکري دارد.
دوپامين به نوبه خود توليد اکسي توسين ( oxytocin ) را تحريک ميکند که گاهي « ماده شيميايي آغوش » ناميده مي شود. اکسي توسين بيش از همه به نقشي که در ايجاد انقباض حين زايمان و کمک به شيردهي نوزاد دارد شناخته مي شود. دانشمندان اکنون بر اين باورند که هر دوجنس هنگام آغوش و نوازش اين هورمون پرورشي را ترشح مي کنند و ميزان آن در زمان ارگاسم ( اوج لذت جنسي ) به اوج مي رسد.
اکسي توسين نياز به در آغوش گرفتن را در عشاق بوجود مي آورد و سبب مي شود که تماس نزديک با جفت افزايش يابد.
به گفته پژوهشگران دانشگاه کاليفرنيا در سان فرانسيسکو، هورمون اکسي توسين « در ارتباط با توانايي حفظ روابط سالم بين اشخاص و مرز بندي هاي روان شناختي سالم با افراد ديگر است. » وقتي در هنگام ارگاسم ترشح مي شود، به تدريج يک پيوند عاطفي ايجاد مي کند. هرچه رابطه جنسي بيشتر شود، اين پيوند هم قوي تر مي شود.
به اين ترتيب دو طرف به هم عادت مي کنند. به همين دليل است که جدا شدن اين قدر کار دشواري است. حتي وقتي واقعا ديگر علاقه اي به طرف مقابل نداريد و ميدانيد که بايد اورا ترک کنيد، اغلب احساس مي کنيد که « نميتوانيد ». چرا؟ زيرا به او اعتياد شيميايي پيدا کرده ايد. ترک اکسي توسين وقتي که شما را به فرد نامناسبي قلاب کرده باشد، ميتواند حتي از ترک هروئين هم دشوارتر باشد. در واقع مسکن اکسي کانتين ( oxycontin ) که ساختاري مشابه اکسي توسين دارد، يکي از اعتياد آور ترين داروها به شمار مي آيد.
در دنياي پيام هاي شيميايي، انسان به لحاظ علمي يک گونه تک همسر( monogamus ) به شمار نمي آيد؛ ما در ميان آن ? درصد از گونه هايي که تک همسراند جايي نداريم. گونه هايي که تا آخر با همسرشان مي مانند معمولا داراي مقدار زيادي از يک ماده شيميايي ديگر به نام وازوپرسين ( vasopressin ) هستند که در اصطلاح هورمون تک همسري ناميده مي شود.
در آزمايش هايي که در آنها اين هورمون به مردان تزريق شده تمام شواهد مورد نياز به دست آمده است. جدا کردن مردان پيش از آميزش نشان داد که پيش از آميزش نسبت به تمام زنان بي تفاوت بودند. در حالي که ?? ساعت پس از آن ورق بر مي گردد و حسادت هاي شوهرانه نيز آغاز مي شود.
به اين ترتيب وازوپروسين که درواقع يک هورمون ضد اداراي است، با تشکيل رابطه تک همسري بلند مدت در ارتباط است. دکتر فيشر معتقد است که اکسي توسين و وازوپروسين با مسيرهاي دوپامين و نور اپي نفرين در مغز تداخل مي کنند. شايد به همين دليل باشد که با افزايش دلبستگي عشق شور انگيز کمرنگ مي شود.
دانشمندان مي گويند که پس از دوره معيني که بين يک سال و نيم تا چهار سال طول مي کشد، بدن فرد به محرک هاي عشقي عادت مي کند.
پس از ايجا مقاومت در برابر مواد انگيزاننده اي همچون PEA، عشق شورانگيز به سردي مي گرايد و تبديل به چيزي مي شود که هلن فيشر در کتاب « آناتومي عشق » دلبستگي مي نامد. در اين مرحله مغز شما شروع به توليد اندورفين ( Endorphin ) مي کند. اين افيون مغز بيشتر شبيه مورفين هستند تا آمفتامين و بيشتر مخدر هستند تا محرک. فيشر مي گويد: « برخلاف PEA، اندورفين ها ذهن را ساکت مي کنند و به تدريج مي کشند.» از اين رو آنچه گاهي « اضطراب جدايي » ناميده مي شود در عمل ممکن است نوعي کنار گذاشتن مخدر باشد.
نرخ طلاق در سالهاي چهارم ازدواج به اوج خود مي رسد. در اين زمان شالوده هايي شيميايي عشق شورانگيز فرو مي ريزد.
شايد نام فيلم کلاسيک مريلين مونرو، « خارش هفت ساله » را بايد « خارش چهارساله » مي گذاشتند. ناگهان ايرداهاي همسرتان را مي بينيد. تعجب ميکنيد که چرا عوض شده است. در واقع همسر شما احتمالا به هيچ وجه تغيير نکرده است؛ موضوع فقط اين است که اکنون مي توانيد اورا بي پرده ببينيد نه از پشت شيشه رنگي هورمون ها.
در اين مرحله رابطه يا آنقدر قوي است که ادامه يابد يا به همين جا ختم مي شود. براي مثال اندورفين ها هنوز مي توانند به فرد احساس خوشبختي و امنيت بدهند. علاوه بر اين اکسي توسين نيز هنوز در هنگام رابطه جنسي آزاد مي شود و احساس رضايت و تعلق ايجاد ميکند. وازوپروسين نيز به کمکتان مي آيد و همچنان در ايجاد وابستگي نقش بازي مي کند. غم ناشي از مرگ همسر نيز کار اندورفين هاست که در شخص اشتياق با هم بودن به وجود مي آورند.
در پايان بايد گفت که حتي دانشمندان سرسخت نيز مي پذيرند که شيمي همه چيز نيست. فرهنگ، شرايط، شخصيت و دهها متغيير ديگر کمک مي کنند تصميم بگيريم به چه کسي توجه کنيم و در چه زماني بي تفاوت بمانيم. پس تلاش نکنيد که احساس عاشقانه را در زير زمين آزمايشگاه شيمي خلق کنيد، بلکه تمام تلاشتان را بکنيد تا از فرصتي که زندگي به شما مي دهد به بهترين شکل استفاده کنيد.
منبع :بانک اطلاعات پزشکی ایران
چرا بعضی افراد در برابر یک موقعیت ترسناک بیحرکت میمانند و در عوض، برخی دیگر شجاعت یک شیر را از خود نشان میدهند؟
نتایج تحقیقات گروهی از دانشمندان دانشگاه لوزان در سوئیس، نشان میدهد که علت این مسئله سطح ترشح هورمون اکسی توسین (oxytocin) است.
این هورمون توسط غده هیپوفیز ترشح میشود و به طور کلی در رشد رفتارهای اجتماعی، واکنشهای بین فردی و در کنترل اضطراب نقش کلیدی ایفا میکند.
دانشمندان به تازگی نام دیگر هورمون «اکسی توکسین» را «هورمون عشق» گذاشتهاند.
این هورمون، کاربرد دو منظوره دارد و یک چاقوی دو لبه است؛ به این معنی که هم با احساس عشق و هم با احساس نفرت در ارتباط است.
وقتی دو نفر به هم وابسته می شوند و اعتماد کامل بین آنها شکل می گیرد، ترشح هورمون عشق در بدن آغاز می شود و می توان گفت این هورمون جزو معدود هورمون هایی است که ترشح آن نه تنها دلایل فیزیولوژیک، بلکه احساسی دارد. اکسی توسین باعث وابسته شدن و عشق دو فرد به هم می شود و افراد را به داشتن یک زندگی بادوام، داشتن فرزندان و… ترغیب می کند.
خلاقیت،عشق شما را جاودانه می کند:
شاید این سؤال در ذهنتان به وجود بیاید که با وجود ترشح هورمون اکسی توسین(عشق)، چطور گاهی همسران عشق را فراموش می کنند و جدا می شوند؟ باید گفت برای ترشح مداوم این هورمون لازم است که زوجین دینامیک و فعال باقی بمانند و سعی کنند از عشق شان مثل یک گل مراقبت کنند، چون به مرور زمان میزان دوپامین ترشحی بدن کاهش می یابد و از میزان اشتیاق کاسته می شود. برای افزایش آن لازم است زن و مرد خلاق باشند و مدام در مورد خاطرات یا آرزوهایشان صحبت کنند. هر جرقه ای می تواند سبب ترشح اکسی توسین شود. اگر جرقه ای نباشد، طبیعی است که به مرور آتش خاموش می شود. برای تداوم زندگی، ایجاد خلاقیت و تازگی لازم است در غیر این صورت عشق براحتی از بین می رود و کاری از دست هورمون ها برنمی آید.

تاثیرات هورمون عشق:
محققان می گویند اکسی توسین روی پاره ای از رفتارها تاثیر فراوان دارد: رفتارهایی از قبیل اطمینان و فداکاری، بروز رفتارهای کاملا متضاد مانند حسادت و غرور، افزایش احساس همدردی و پیوند به ویژه بین والدین و فرزندان، بهبود و تقویت مهارت های اجتماعی در افراد خجالتی و کم رو، افزایش میزان حس دلسوزی و همدلی انسان ها نسبت به یکدیگر، بهبود حافظه و عملکرد مغز، وقتی رابطه فرد مثبت باشد← هورمون عشق، رفتارهای اجتماعی را تقویت می کند.
وقتی ارتباط منفی باشد← هورمون عشق، احساسات منفی را افزایش می دهد.
این هورمون تاثیر بسیار ناچیزی روی افرادی دارد که به طور طبیعی اعتماد به نفس دارند. واکنش های متفاوت افراد در برابر ترس، به سطح گیرنده های اکسی توسین بستگی دارد. هرچه این گیرنده ها فعال تر باشد، افراد شجاع تر می شوند.

هورمون عشق در محبت مادری نیز تاثیر زیادی دارد. اینکه می گویند اگر مادر یک بار کودکش را ببیند دیگر نمی تواند از او دل بکند به همین دلیل است و معمولا توصیه می شود بلافاصله مادر کودک را شیر دهد تا ترشح هورمون عشق در مادر به بیشترین مقدار خود برسد و در نتیجه منقبض شدن رحم، سریع تر خارج شدن جفت و نیز کاهش میزان خونریزی پس از زایمان مادر را موجب می شود. زمانی که ترشح این هورمون افزایش می یابد به پیوستگی و همبستگی مادر و نوزاد کمک می کند.

۳ مرحله ای که همسران عاشق طی می کنند:
اکسی توسین هورمونی پپتیدی است که از هیپوتالاموس ترشح می شود و عملکردهای مختلفی دارد. مهم ترین عملکرد این هورمون القای دردهای زایمان و تقویت رابطه احساسی میان مادر و نوزاد است. از دیگر عملکردهای این هورمون، توسعه احساسات، عشق و ایمان است و به طور کلی در رشد رفتارهای اجتماعی، واکنش های بین فردی و کنترل اضطراب نقش کلیدی ایفا می کند.
مرحله اول: احساس تمایل
این احساس کشش توسط هورمون های زنانه و مردانه یعنی استروژن و تستسترون به وجود می آید، تستسترون فقط در مردها نیست که نقشی مهم بازی می کند بلکه در جذب خانم ها به سمت جنس مخالف نیز نقشی اساسی دارد.
فورمون ها -مواد شیمیایی هستند که پیام را از طریق بوی بدن منتقل می کنند. این مواد در جلب نظر جنس مخالف در انسان ها نقش دارند، همین فورمون ها هستند که در دیدار اول از کسی خوشمان می آید یا به دلمان مینشیند.
مرحله دوم: احساس کشش
مهم ترین مرحله در عاشق شدن در اینجا اتفاق می افتد، وقتی افراد عاشق می شوند دیگر نمی توانند به هیچ چیز دیگری فکر کنند، آنها حتی ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند، دچار کم خوابی شوند و بیشتر ساعات روزشان را به رؤیاپردازی درباره معشوق شان طی کنند. در این مرحله یک گروه از انتقال دهنده های عصبی به نام مونوآمین نقش مهمی بازی می کنند.
با افزایش آدرنالین فعالیت مغزی افزایش می یابد، احساس محبت به وجود می آید اتیل آمین یا نوعی آمفتامین مغزی طبیعی افزایش می یابد فرد احساس خوبی پیدا می کند، فنیل اتیل آمین در شکلات هم وجود دارد و انرژی و اشتیاق فرد را افزایش می دهد. البته اثر فنیل اتیل آمین دوام چندانی ندارد.
مرحله سوم: وابستگی
این مرحله بعد از مرحله کشش است و اگر رابطه به سرانجام برسد پیش می آید. هیچ کس نمی تواند برای تمام عمر در مرحله کشش باقی بماند چون در این صورت در تمام طول زندگی نمی تواند هیچ کار مثبتی انجام دهد. همین مرحله وابستگی است که از زن و مرد یک زوج خوشبخت می سازد و آنها را به داشتن فرزند تشویق می کند.
برای پایدار ماندن احساس عشق
دوپامین؛ حامل عصبی، مسبب حس خوشبختی و آرامش است.
اکسی توسین (هورمون عشق) صدای فرد مورد علاقه، خاطرات شیرین، حتی یک نگاه مهربان باعث ترشح این هورمون در بدن می شود.
منابع:
http://www.sinohe1144.blogfa.com/cat-71.aspx
http://sadegh-eshghi.blogfa.com/post/126
http://www.topnaz.com/what-hormones-affect-the-body